Emisja akustyczna jest jedną z metod badań nieniszczących, lecz niestety nienależącą do najpopularniejszych w naszych szerokościach geograficznych. Jednakże ostatnie badania donoszą iż coraz więcej producentów wyrobów stalowych i betonowych, a w szczególności przedsiębiorstw zajmujących się remontami i eksploatacją tychże wyrobów coraz częściej interesuję się zastosowaniem emisji akustycznej.
Na świecie metoda ta jest z powodzeniem szeroko stosowana. W Stanach Zjednoczonych i Japonii wszystkie budowle, o wysokim dla ludzi stopniu bezpieczeństwa takie jak mosty, tunele, czy też zbiorniki i rurociągi są na bieżąco monitorowane dzięki metodzie AE (ang.Acoustic Emission method).
Dzięki zainstalowanym na stałe sensorom na konstrukcjach wykonanych ze stali i żelbetonu oraz przy użyciu urządzeń rejestrujących prawidłowo przetworzony sygnał, odpowiednie jednostki przeprowadzające inspekcję mogą przez 365 dni w roku monitorować stan tego typu konstrukcji. Sensory rezonansowe, bo najczęściej takowych używa się do elementów stalowych i betonowych, rozmieszczone są w najbardziej newralgicznych miejscach tzn. takich gdzie można spodziewać się wszelkiego rodzaju pęknięć, rys czy też ognisk korozji. Jedną z takich budowli w Stanach Zjednoczonych jest słynny most Golden Gate.
Na obiektach rozległych np. rurociągi czy zbiorniki sensory posiadają wbudowany moduł wzmacniający, aby umożliwić transmisję drogą kablową na większe odległości. Urządzenie rejestrujące przetwarzają sygnał sensorowy na obraz cyfrowy za pomocą komputera.
Lokalizacja niepokojących sygnałów jest ściśle uzależniona od umiejscowienia sensorów, ich ilości i co najważniejsze od doświadczenia inspektorów obsługujących odpowiednie urządzenia.
W Europie natomiast podstawową i do tej pory najczęściej stosowaną metodą jest wizualna ocena stanu takich obiektów np. zbiorniki paliwowe na stacjach paliwowych otwiera sia raz na kilka lat i poza pomiarem grubości ścianek przeprowadza się jedynie wizualną inspekcję.
Emisja akustyczna ma również zastosowanie w badaniach kompozytów czy elementów ceramicznych poprzez zastosowanie sensorów szerokopasmowych, więc można wykorzystać tę metodę np. monitorując stan śmigieł wiatraków wież wiatrowych gdzie również ich stan podczas eksploatacji ocenia się najczęściej metodą wizualną.
Dopiero od kilku lat w Europie firmy prywatne, uczelnie jak i akredytowane laboratoria prowadzą szeroko zakrojone badania związane z wykorzystaniem emisji akustycznej.
Najnowocześniejsze urządzenia są w stanie nie tylko wykryć najbardziej niepożądane defekty ale również potrafią monitorować np. mechanikę pęknięć w trakcie eksploatacji konstrukcji.
Istnieją urządzenia, które łączą dwie techniki tzn. ultradźwiękową i emisji akustycznej w jednym urządzeniu. Defektoskopia tego rodzaju z powodzeniem może być wykorzystana do oceny wymienników ciepła, kondensatorów oraz rur w przemyśle energetycznym i petrochemicznym.
W naszym kraju coraz więcej firm zajmujących się badaniami nieniszczącymi jest zainteresowanych metodą AE. Pozostaje zatem wierzyć, iż w Polsce zwiększy się wykorzystywanie tej metody.
Reasumując, technicznie Europa jak i Polska nadążają za standardami Stanów Zjednoczonych i Japonii z powodzeniem. Szkoda tylko, że system normalizacyjny podąża inną prędkością.
Autor: Kierownik Laboratorium/ Inspektor NDT: VT, MT, PT, UT, RT stopień 2